Twee nieuwe projecten van start: Aroma-roots en CropExplore for Farmers

In Vlaanderen zijn slechts 4 teelten verantwoordelijk voor 87% van het landbouwareaal, namelijk wintertarwe, suikerbieten, aardappelen en korrelmaïs. Dit is een kwetsbare situatie in het licht van een grilliger wordend klimaat. De Vlaamse voedingsindustrie is ook sterk afhankelijk van grondstoffen uit het buitenland, wat de afgelopen maanden door opeenvolgende crisissen nog duidelijker is geworden.

De oplossing zit hem dus in de diversificatie van het akkerbouwlandschap en de (her)introductie van alternatieve teelten in Vlaanderen. Telers zijn dan ook actief op zoek naar gewassen om hun teeltrotatie te verruimen. Maar dit brengt ook heel wat vragen met zich mee, van welk gewas te kiezen tot hoe het te telen. Die vragen willen we beantwoorden met de nieuwe landbouw(LA)-trajecten Aroma-roots en CropExplore for Farmers.

Aroma-roots

Mierik, lavas en de grote engelwortel zijn drie aromatische wortelgewassen die van nature op het Europese continent voorkomen. In België worden ze in de Vlaamse Ardennen en in Pays des Collines geteeld. Deze streken staan van oudsher gekend voor hun geneeskrachtige kruidenteelt. Maar die traditie beperkt zich nu slechts nog tot enkele telers, voornamelijk in het Waals gewest. 

Nochtans zijn er naast teeltdiversificatie nog andere argumenten om juist wel aromatische wortelgewassen te telen. Zo biedt de contractteelt van deze wortelgewassen een inkomenszekerheid voor de teler. Bovendien zijn er veel verwerkingsmogelijkheden in food en non-food producten voor zowel het verse plantmateriaal als voor de aroma’s. Er zijn dus wel wat opties op vlak van afzet die we in Aroma-roots dan ook in kaart zullen brengen. En ten slotte zijn Belgische verwerkers ook actief op zoek naar kwalitatieve lokaal geproduceerde kruiden.

Wat verhindert dan juist areaaluitbreiding van deze wortelgewassen? Volgens telers zit het probleem hem vooral in het vinden van de juiste machinerie om de oogst, de aanplant, de zaai en de onkruidbestrijding te mechaniseren. Ze geven ook aan dat er kennis ontbreekt over kwaliteitsverschillen tussen verschillende rassen op vlak van aroma’s. Maar ook over de verschillen in teelt- en bewaaromstandigheden.

Met het driejarig onderzoek in Aroma-roots wil Flanders’ FOOD, samen met ILVO, Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant en Boerenbond en met de steun van VLAIO deze kennis uitbreiden. En willen we lokale telers en verwerkers met elkaar in contact brengen om nieuwe samenwerkingscontracten rond aromatische wortelgewassen te stimuleren.

CropExplore for Farmers 

Stel: je wil als teler inzetten op gewasdiversificatie door een nieuwe gewas aan je rotatie toe te voegen. Maar hoe beslis je welk gewas dit wordt? En wat het meest geschikte ras is om mee aan de slag te gaan? Ook vanuit de verwerkende industrie is er door de huidige crisissen ook een duidelijke noodzaak om te werken met duurzamere grondstoffen, te kiezen voor een 'zero-waste' productie en om de afhankelijkheid van het buitenland te reduceren. Maar welke grondstoffen hebben dan het grootste potentieel?

Op vandaag is het niet gemakkelijk om op deze vragen te antwoorden. De kennis over nieuwe teelten die een potentieel hebben binnen de Vlaamse bio-economie is namelijk sterk gefragmenteerd en nergens in 1 oogopslag waar te nemen. Dit maakt het heel moeilijk voor telers om twee potentiële gewassen met elkaar te vergelijken en de juiste keuze te maken, maar ook voor de voedingsindustrie en andere sectoren om de juiste opportuniteiten te vinden.

In het project CropExplore For Farmers stellen we daarom een handig te consulteren online kennismatrix op zowel voor telers als verwerkers. Deze online tool zal teeltinformatie van meer dan 200 gewassen met potentieel binnen de Vlaamse bio-economie bundelen en telers toelaten om verschillende gewassen met elkaar te vergelijken a.d.h.v. welbepaalde criteria. Bovendien zal dit ook een bron van inspiratie zijn voor de verwerkende industrie.

Om het allemaal nog concreter te maken, zullen in het project drie gewassen met een groot potentieel binnen Vlaanderen, nl. hennep, yacon en deder, als voorbeeldcase uitgewerkt worden. Van deze gewassen zal zowel de teelt, naoogst als de verwerking tot afgewerkt product verder geoptimaliseerd en gedemonstreerd worden.

Met dit driejarig interproject slaan Flanders’ FOOD, Catalisti, HoGent, ILVO, Inagro, Boerenbond, KU Leuven, Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant, Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt en VIVES, met de steun van VLAIO, de handen in elkaar om landbouwers te inspireren en te stimuleren om nieuwe gewassen te telen die een potentieel hebben binnen de Vlaamse bio-economie.

Volg deze projecten vanop de eerste rij!

Voor beide projecten zijn wij nog op zoek naar bedrijven die deel uit willen maken van de begeleidingsgroep, waarin je op de eerste rij zit van het onderzoek, je mee waakt over de projectdoelstellingen en je het klankbord bent voor de valorisatie naar de industrie. Bovendien is er de mogelijkheid om stalen te krijgen zodat je als bedrijf zelf kan gaan experimenteren. 

Ik heb interesse in Aroma-roots

Ik heb interesse in CropExplore For Farmers