Misschien kan je even uitleggen wat jullie case was in het CropExplore project?
"We hebben ons daar gefocust op de zemelenkoek. En die had een Nutriscore D , waarbij we voornamelijk vanuit de retail voelden dat het wel interessant zou zijn als deze koek een betere Nutriscore zou hebben. En met die vraag, in combinatie met of we er andere grondstoffen in kunnen verwerken, hebben we een project opgestart met de Universiteit van Gent binnen. En daarrond is dan een bachelorproef en masterproef ontstaan om te kijken of we die zemelenkoek met onze receptuur naar een Nutriscore C of B kunnen brengen. En dan zijn daaruit in samenwerking met ons verschillende proefopzetten gekomen en hebben ze heel veel analyses hierop gedaan. Het ging dan voornamelijk over een vetreductie. Origineel zijn ze gemaakt met margarine. De negatieve punten die doorwegen voor de Nutriscore zijn verzadigd vet, kcal, suiker en zout. Dus we hebben dan eerst gekeken of we het percentage verzadigde vetzuren naar beneden kunnen brengen. En dat konden we doen door in plaats van margarine plantaardige olie te gebruiken, volledig of gedeeltelijk. Je kan ook een suikerreductie doen. We hebben dan ook gekeken of we een combinatie konden doen van de twee, of dat we konden werken met het gebruik van een ander meel, zoals bv. bananenmeel dat van nature al wat zoeter is om ook meteen suikerreductie te krijgen."
"Nutriscore C is mogelijk met minimale afwijking op textuur en smaak. En nu is de grootste bottleneck om dat op te schalen"
En wat waren daarbij de grootste uitdagingen om deze herformuleringen te doen?
"De grootste uitdaging op dit moment is… Door dit project heb ik nu grote zekerheid van: theoretisch is het mogelijk om Nutriscore C te behalen met een koek die er quasi hetzelfde uitziet als het origineel."
Dat je het verschil niet zou merken, op vlak van mondgevoel, textuur…?
"Ja, Nutriscore C was haalbaar. Dat hebben de labotesten uitgewezen en de berekeningen daarachter. Dat kon. Nutriscore B had een te grote afwijking op de textuur en de smaak. Wat niet per se slechter is, maar het gaf gewoon een sterke afwijking t.o.v. het origineel. En dit wilden we niet."
Omdat het origineel gewoon goed verkoopt zoals het is?
"Ja. Dus ik heb nu de zekerheid dat Nutriscore C mogelijk is met minimale afwijking op textuur en smaak. En nu is de grootste bottleneck om dat op te schalen. Je merkt dat theorie er is en dat het mogelijk is, maar het deeg moet ook verwerkbaar zijn op de machines die je staan hebt. En dat kan wel verschillen. Momenteel ben ik bezig met dit op te schalen en hierbij botsen we op bepaalde beperkingen die je in het labo niet ziet. Maar goed, je steekt er je tijd in, maar je weet wel dat het mogelijk is. De tijd die je erin steekt is daarom dus niet verloren."
Voor jullie was het dus een heel waardevolle case.
"Ja, absoluut. Want het eindresultaat uit het project gaat zo goed als zeker op de markt komen."
Fijn om te horen. Jullie zetten dus sterk in op herformuleringen,in het CropExplore-project was dit om de Nutriscore te verbeteren. Maar kijken jullie in het licht van de huidige crisissen, nl. de grondstoftekorten door de oorlog in Oekraïne en de toenemende energie- en grondstofprijzen, er ook al naar om bv. tarwebloem te gaan vervangen door alternatieven? Of is dit een piste die jullie nog niet onderzoeken?
"Daar zijn we momenteel niet mee bezig."
Misschien eerst een andere vraag. Voelen jullie op dit moment een effect van de grondstoffencrisis? Of verwachten jullie dit sterker te voelen de komende weken of maanden?
"Het effect is nu al hard voelbaar, absoluut. Ik heb deze ochtend met sales samengezeten om de grondstofprijzen te evalueren. En de impact is toch wel erg groot. Dus ja dit komt nu allemaal binnen, dus het is ook niet zo evident om te zeggen: we gebruiken geen tarwe meer. Omdat we hier ook met stock zit van meer dan een jaar. Om dan nu in een soort van paniekreactie te zeggen we gaan tarwebloem vervangen door iets anders, weet ik niet of dat zo makkelijk is. Je wilt ook ergens trouw blijven aan je identiteit. De La Confiance-producten zijn bijvoorbeeld met boter gemaakt. Daarvoor staat La Confiance nu eenmaal. Door deze crisis zou je kunnen zeggen 'we stoppen daar margarine in, want dat is goedkoper dan boter.' Hoewel de margarine nu ook wel sterk gestegen is in prijs. Maar dan blijf je niet meer trouw aan je identiteit en ik weet niet of dat de oplossing is op lange termijn."
"Door deze crisis zijn we ons er echt van bewust geworden dat de prijzen gewoon constant actueel moeten zijn en daarom hebben we dus ons ERP systeem geoptimaliseerd"
Dat standpunt begrijp ik zeker. Dus het grondstoffentekort dat voelen jullie nu, maar hoe zit het met de hoge energie- en gasprijzen? Heeft dit een grote impact op jullie bedrijf?
"Onze oven wordt gestookt op gas. Dus dat voelen we ook meteen. Maar het effect van de grondstofprijzen is voor mij veel zichtbaarder, dat leeft ook gewoon meer. Ik doe natuurlijk ook wel de aankoop van de grondstoffen. Het is ook tastbaarder dan de energieprijzen. Het is gewoon meteen de prijs van het recept dat de lucht in gaat."
En moeten jullie dat sterk doorrekenen naar de consument? Of kunnen jullie dat redelijk bufferen?
"Dat is een hele moeilijke. Je werkt met heel veel verschillende grondstoffen. Die info komt per mail of telefoon binnen. Je krijgt heel veel verschillende soorten berichtgeving. Sommigen geven prijsstijging door om twee weken later opnieuw een prijsstijging door te geven. En ik denk het cruciaalste wat we nu kunnen doen is de info die binnenkomt zo gestructureerd mogelijk verzamelen. Zodat ik dit als aankoper weet, maar dat ook sales dit weet. Ik merk wel ook, omdat we zo klein zijn, dat de communicatie met de sales ook heel goed is. Belangrijk om hier transparant in te zijn en om goed te communiceren hierover. Je zit nu eenmaal in een situatie dat het vandaag zo kan zijn en morgen weer iets anders. Maar door alle info die binnenkomt al gestructureerd te verzamelen kom je al ver. En door deze crisis zijn we ons daarvan heel bewust geworden. Wij hadden al een ERP systeem. Nog maar twee jaar. Maar we zijn dit nu ook aan het optimaliseren. Zodanig dat wij op elk moment van de dag de meest actuele prijs eruit kunnen plukken."
Zodat je de prijs live kan opvolgen van de grondstoffen?
"Ja en dat konden we nog niet vorige maand. Door deze crisis zijn we ons er echt van bewust geworden dat de prijzen gewoon constant actueel moeten zijn en daarom hebben we dus ons ERP systeem geoptimaliseerd."
Dus eigenlijk heeft deze crisis voor jullie ook wel wat veranderingen teweeg gebracht.
"Ja. Wat ook op zich een positief effect gaat hebben naar de toekomst toe."
En op vlak van jullie personeel. Want de coronapandemie is uiteindelijk ook nog altijd aanwezig. Heeft dat ook een invloed gehad op jullie personeelsbestand?
"Niet zo zeer op ons personeelsbestand, maar ik werk ook heel nauw met onze operatoren samen en je merkt toch wel een zekere onrust. Die coronacrisis was heel onzeker, heeft heel lang geduurd en je bent niet kunnen stabiliseren en nu komt dit erboven op. Ik merk gewoon heel veel onzekerheid en angst ook wel onder het personeel. Niet per se om werk te verliezen, maar ook gewoon persoonlijk."
En is er voor jullie een verschil in hoe jullie op de crisis reageren tussen jullie beide merken? Dus tussen La Confiance en Ceval Health food? Of hebben jullie dezelfde strategie voor beide merken?
"Op zich een vrij gelijkaardige strategie. Maar het punt is wel dat we bij La Confiance meer afhangen van bepaalde leveranciers. Omdat we dit ook communiceren naar de consument toe. We werken namelijk samen met de leveranciers die op de verpakking staan. Dus ja bon, daar kan je niet vanaf wijken."
Ik heb gelezen dat jullie ook lokale tarwe gebruiken door een samenwerking met een landbouwer uit Wallonië. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?
"Het tot stand komen zelf dateert van voor mijn tijd bij La Confiance. Het was gewoon belangrijk dat het iemand lokaal was."
En moeten jullie ook nog importeren of komen jullie toe met de tarwe van deze lokale leverancier?
"Daar kunnen we mee verder."
Dus jullie zijn niet afhankelijk van tarwe die bijvoorbeeld uit Oekraïne komt?
"Nee dat niet, maar wel afhankelijk van de prijs van de lokale landbouwer."
Zijn er dan ook nadelen verbonden aan zo’n lokale samenwerking? Of uitdagingen? Die misschien makkelijker maken om te importeren?
"Ik probeer met al mijn leveranciers een vrij nauwe band op te bouwen. En zo komen we ook wel naar buiten. Maar ik vind het op zich wel belangrijk dat er vertrouwen is met de leverancier om een duurzame samenwerking te hebben op lange termijn. En in zo’n crisis zoals nu zou je kunnen beslissen van: 'ik kijk eens bij de concurrentie want mijn leverancier doet een prijsstijging'. Maar ik denk dat dat op dit moment niet de piste is die we moeten bewandelen. Want we zitten enerzijds met prijzen die de lucht ingaan, maar ook met schaarste. En door bij je huidige leveranciers te blijven, zorg je er wel voor dat dat vertrouwen behouden blijft langs twee kanten. Dat je er op een manier ook vanuit gaat dat ze je een goede prijs gaan blijven geven. Op die manier vertrouw ik er wel op dat de prijs die ze zetten een correcte prijs is en dat ze je gaan blijven bevoorraden."
En met welke andere landbouwers werken jullie nog samen? Of voor welke grondstoffen?
"Dat zijn dan eerder molens. We werken samen met molens uit Oudenaarde en Temse. Met Colmena voor onze boter."
Dus de meeste grondstoffen sourcen jullie heel lokaal?
"Ja het meeste komt uit de Benelux. En dit geeft ons op dit moment wel een soort van geruststelling."
Dat jullie weten: 'we hebben alles hier in handen en we hangen niet af van wat er uit Oost-Europa komt'.
"Ja. Klopt."
Ik denk dat dat nu zelf een bevoorrechte positie is. Dat je zeker bent van je grondstoffen.
"Ja, absoluut. Hoewel het dan ook nog niet rozengeur en maneschijn is in deze crisissen, maar het geeft wel zekerheid."
"Ik denk bijvoorbeeld ook dat het interessant is om de crisis te communiceren naar je operatoren toe, naar de mensen op de vloer."
Dus jouw advies naar andere voedingsbedrijven toe zou ook zijn om te gaan kijken naar die lokale spelers? Of zijn er nog andere acties die jullie ook ondernomen hebben om deze crisis het hoofd te bieden?
"Wat kan je doen: lokaal aankopen. Zeker niet vanuit paniek veranderen van leverancier maar blijven vertrouwen op de relatie die je hebt met je leverancier. En wat ik ook heel belangrijk vind, is dat er hele open communicatie is met de leverancier. En dat de leverancier ook de kans krijgt om die prijsstijging te duiden en dat je dit kan communiceren ook naar je klanten toe. Als je die 'waarom'-vraag blijft stellen, voor gelijk welke grondstof, kom je al snel uit op de coronacrisis of de oorlog in Oekraïne. Maar het is echt gek wat voor een domino-effect dit heeft. Dat zelfs de grondstof waarvan je denkt dat er geen probleem mee zal zijn, toch ook in prijs stijgt. Zoals deze morgen, toen de prijs van eitjes sterk gestegen was."
En zijn er nog plannen om te investeren in andere technologisch oplossingen? Je haalde daarjuist al het ERP systeem aan. Of in digitalisatie?
"Het mooiste voorbeeld is sowieso het ERP-systeem waarbij sowieso de sales de prijs er kan uithalen op ieder moment."
Ik weet dat jullie in het verleden ook al hebben ingezet op sensoren om een hogere kwaliteit te halen en minder afval daardoor.
"Dat is zeker een constante dat je kan meenemen doorheen heel deze crisis. Dat je ervoor zorgt dat je je proces optimaliseert. Dat je er op inzet om minder afval te creëren. En dat je zuinig omspringt met je grondstoffen. Dus je hebt een kilogram deeg dat je maakt en daaruit wil je zo veel mogelijk koeken maken. Dat is voor ons het rendement. En dat kan je op zoveel mogelijk manieren optimaliseren. Door ervoor te zorgen dat je minder gebroken koeken hebt, minder afval van deeg dat blijft hangen aan de walsen en geen foute instelling van de oven dat de koeken niet te licht of te donker zijn. Daarvoor hebben we ook sensoren geïnstalleerd die deze kleur kunnen detecteren en die rechtsreeks in verbinding met de oven staan om de temperatuur te reguleren."
Dus het doorvoeren van procesoptimalisaties zou je aan andere kmo’s aanbevelen in deze crisistijden?
"Ja, zeker, want als je rendement dan ook hoger is, moet je minder lang bakken voor dezelfde hoeveelheid koeken, waardoor je ook energie uitspaart. Dit neemt ook wel weer tijd in beslag en soms zijn er acutere problemen dan dat. Maar het is wel belangrijk om er aandacht voor te blijven hebben. Bedrijven zouden hier absoluut verder op kunnen inzetten."
Dat is ook de visie die wij bij Flanders’ FOOD hebben. We vinden dat bedrijven door innovatie en samen te innoveren weerbaarder kunnen worden en dat ook blijven. Is dat een visie die jullie delen? Dat innovatie heel belangrijk is voor jullie weerbaarheid?
"Ja, zeker en vast. En daar zijn we ook eigenlijk constant mee bezig. Ook de operatoren zelf zijn hier sterk mee bezig. Het doet hen ook pijn wanneer er een koek moet weggegooid worden uit de productielijn. En dat is op zich wel leuk dat dit een mentaliteit is die in het bedrijf doordrongen is om zo min mogelijk afval te creëren. Omdat ze ook weten dat alles zoveel duurder is tegenwoordig. Ik denk bijvoorbeeld ook dat het interessant is om de crisis te communiceren naar je operatoren toe, naar de mensen op de vloer. Ik ben sowieso een grote voorstander van openheid naar je personeel toe. Maar zeker nu, net omdat er zoveel angst heerst, omdat mensen zaken horen uit de media. Dat ze niet weten wat het effect is op het bedrijf. Om dit hen ook op een goede manier te duiden en daar ook eerlijk over te zijn. Zodanig dat zij op een manier gerustgesteld zijn. Maar dat ze er ook de nood in zien om zo min mogelijk afval te maken op dagen als vandaag. Dus ik denk dat communicatie naast innovatie ook wel belangrijk is."
Jullie optimaliseren en innoveren nu waarschijnlijk al enige tijd jullie productieproces. Hoeveel verliezen komen daar dan nog uit? En welke verliezen hebben jullie dan nog? Of is dit bijna niks?
"We hebben een rendement van ongeveer 75-80%. Maar daar zit het vochtverlies in de oven ook in inbegrepen."
Dus eigenlijk wel een heel hoog rendement.
"Ja, absoluut."
En de fractie die overblijft die geen vocht is? Wat doen jullie daarmee?
"Dat is nog wel een optimalisatiemogelijkheid. Dat je iets doet met je reststromen. Dat zou nog heel mooi zijn dat we daar nog iets mee kunnen doen."
En momenteel gaat die restfractie naar veevoeder?
"Nee, dit is afval. Dat is nog een werkpuntje."
Ik denk dat die restfractie van de koek nog perfect inzetbaar is richting voeding of in feed.
"We zijn wel bezig met een project waarin we het afval van onze gebakken koeken zouden vercrumblen en verkopen als crumble als topping van taarten… . Maar daarvoor moet je natuurlijk investeren in een crumble machine."
Bedankt Elise voor het aangename en inzichtrijke interview. We hopen en duimen alvast met jullie dat de situatie binnen de voedingssector terug de goede richting opgaat.
