Wat ligt er écht op ons bord? En hoe zorgen we samen voor gezondere voedingskeuzes? Dit artikel verkent de nieuwste voedingsrichtlijnen, wat de Vlaming écht eet, en hoe de voedingsindustrie met innovatieve projecten het verschil kan maken.
Nieuwe aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad: Wat zouden we moeten eten?
Een evenwichtigvoedingspatroon is belangrijk voor een goede gezondheid. Omdat wetenschappelijke inzichten voortdurend evolueren, worden de aanbevelingen hierover regelmatig herzien. In juni 2025 publiceerde de Hoge Gezondheidsraad de nieuwe voedingsaanbevelingen voor de volwassen Belgische bevolking ter preventie van een aantal chronische aandoeningen.
De kernboodschap kan samengevat worden als volgende:
- Volkoren graanproducten: dagelijks minstens 125 g. Vervang geraffineerde producten door volle graanproducten, bijvoorbeeld volkorenbrood, volkorenpasta
- Groenten en fruit: respectievelijk minstens 300 g en 250 g per dag. Bij voorkeur seizoensgebonden.
- Peulvruchten en noten: meermaals per week (peulvruchten) en dagelijks een handvol ongezouten noten.
- Melkproducten: 250–500 ml per dag.
- Vis, schaal- en schelpdieren: minstens 200 g per week, met voorkeur voor vette vis.
- Water: 1–2 liter per dag, met koffie en thee als mogelijke aanvulling.
- Bewerkt vlees, gesuikerde dranken, alcohol en voedingsmiddelen rijk aan toegevoegde suikers: zo weinig mogelijk, of bij voorkeur niet.
- Vetstofkeuze: kies voor plantaardige oliën rijk aan onverzadigde vetzuren.
- Niet-bewerkt rood vlees tot maximaal 300 g/week.
- Zout: Beperk het verbruik van zout onder al zijn vormen tot maximaal 5 g/dag.
- Eieren: Beperk het verbruik van eieren tot maximaal één ei per dag.
- Conform de energiebehoefte kan u regelmatig aardappelen of zoete aardappelen consumeren; voorkeur gaat naar gekookte of gebakken producten terwijl het verbruik van gefrituurde producten best beperkt blijft.
Voedingsadvies vs. realiteit: waar wringt het schoentje?
De Nationale Voedselconsumptiepeiling (FCS) brengt sinds 2004 in kaart wat de Belgische bevolking eet, drinkt en hoe actief ze zijn. De gegevens vormen een belangrijke basis voor het voedingsbeleid en de richtlijnen van de overheid.
De meest recente peiling vond plaats in 2022-2023, bij 3777 Belgen van 3 jaar en ouder. De nieuwe cijfers geven een duidelijk beeld van hoe onze voedingsgewoonten sinds de vorige peiling in 2014-2015 zijn geëvolueerd.
Er zijn enkele positieve verschuivingen zichtbaar:
- Water: De gemiddelde waterconsumptie steeg van 773 ml naar 949 ml per dag. Het aandeel volwassenen dat voldoende water drinkt (minstens 1 liter per dag) ging omhoog van 30% naar 44%.
- Groenten: Gemiddeld eten Belgen nu 157 g groenten per dag, tegenover 140 g in 2014. Slechts 7% van de volwassenen haalt de aanbevolen 300 g, maar dat is een stijging ten opzichte van de 4% in 2014.
- Bewerkt rood vlees: De consumptie daalde van 231 g naar 189 g per week — al blijft dit nog ruim boven de aanbevolen maximumgrens van 30 g.
- Gesuikerde dranken: Deze daalden van 187 ml naar 152 ml per dag. Toch blijft ook dat te hoog volgens de aanbeveling: zo weinig mogelijk.
- Alcohol: De gemiddelde inname daalde van 193 ml naar 144 ml per dag. Het aandeel volwassenen dat alcohol consumeert ging licht omlaag: van 85% naar 81%.
Veranderingen in de negatieve richting:
- Melk en melkproducten: De consumptie daalde van 180 g naar 152 g per dag. Slechts 11% van de volwassenen haalt de aanbevolen hoeveelheid (tegenover 18% in 2014).
- Gezonde vetten: Het aandeel aanbevolen vetten en oliën in de totale vetconsumptie daalde van 57% naar 48%.
Uit de resultaten blijkt dat een meerderheid van de Belgen nog steeds niet voldoet aan de basisaanbevelingen. De inname van nutriëntrijke producten zoals groenten, fruit, noten, vis en peulvruchten blijft te laag, terwijl ‘meer ongezonde’ keuzes te vaak op het menu staan.
Schematische weergaven van de resultaten van de voedselconsumptiepeiling 2022-2023 vergeleken met de voedingsaanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad.
Een evenwichtig en gevarieerd voedingspatroon gaat hand in hand met voldoende beweging. Uit het onderzoek blijkt dat vooral jongeren minder fysiek actief zijn dan voorheen. Minder fysieke activiteit én onevenwichtige voeding versterken samen het risico op overgewicht en chronische ziekten. Een gezonde levensstijl vraagt dus om een geïntegreerde aanpak, met aandacht voor voeding én beweging.
Van inzichten naar innovatie: hoe de Vlaamse voedingsindustrie het verschil maakt
De aanbevelingen en de realiteit liggen (nog) ver uit elkaar voor de gemiddelde Vlaming. Maar goed nieuws, de kloof kan gedicht worden. Vlaamse voedingsbedrijven spelen een sleutelrol in het helpen dichten ervan, onder andere via innovatieprojecten die inspelen op wat consumenten nodig hebben én graag eten. Met aandacht voor zowel smaak als kwaliteit.
Vlaanderen heeft de kennis en innovatiekracht om hier werk van te maken:
- FiberQuest
Het doel van het FiberQuest-project is om Vlaamse voedingsbedrijven, specifiek binnen de graanverwerkende industrie, te stimuleren de gedeelde expertise over dieetvezels toe te passen bij hun productontwikkeling en -optimalisatie. Hiermee beogen we het vezelgehalte in graanproducten zoals brood en biscuiterie te verhogen. Daarnaast zullen we ook inzichten vergaren in de consumenten perceptie rond dieetvezel-gerelateerde claims en labels ter bijsturing van communicatiestrategieën in de voedingsindustrie.
- FoStrFiber
FoStrFiber onderzoekt hoe natuurlijke vezelfracties uit fruit en groenten gebruikt kunnen worden als structuurverbeteraars. Deze vormen een duurzaam alternatief voor commerciële verdikkingsmiddelen én verhogen tegelijk het vezelgehalte.
- NuHCaS 2.0
NuHCaS is een open innovatieplatform dat de brug slaat tussen voeding, gezondheid en zorg. Door samenwerking tussen sectoren wordt kennis opgebouwd rond hoe voeding preventief kan worden ingezet in de gezondheidszorg. Met NuHCaS zetten we ook sterk in kennisdeling en samenwerking binnen het landschap. Zo werd er een NuHCaS themadag georganiseerd rond het thema ‘preventie’ waarbij verschillende onderzoeksteams inzicht kregen in elkaar expertise en toekomstige samenwerkingsmogelijkheden konden verkennen. Blik via volgend artikel mee terug. Op 4 december diepen we dit thema nog verder uit in een NuHCaS event, met sprekers vanuit het beleid, voedingsbedrijven en kennisinstellingen. Save the date!
- S3 partnerschap FOOD for Positive Health Impact
Met dit partnerschap willen we het aanbod van gezonde voeding verbreden en meer toegankelijk maken voor verschillende doelgroepen: kinderen, ouderen, mensen met specifieke voedingsbehoeften… Ook willen we kennis over voeding en gezondheid vergroten voor verschillende levensfases, en deze informatie afstemmen op sectoren als voeding, zorg, sport en scholen. Op deze manier ondersteunen we deze sectoren bij het invoeren van betere voedingsproducten en -patronen voor mensen met specifieke behoeften.
Samen werken aan gedragsverandering
De Vlaamse voedingsindustrie beschikt over de kennis, expertise en creativiteit om de vertaalslag te maken van voedingsadvies naar aantrekkelijke, toegankelijke, gezonde en lekkere producten. Door in te zetten op samenwerking, onderzoek en productontwikkeling, kan de kloof tussen wetenschap en winkelkar structureel verkleind worden.
Call to action
Meer weten over deelname aan projecten als FiberQuest, FoStrFiber of het opstarten van een innovatieproject bij Flanders’ FOOD?
Neem contact op met Greet.cleemput@flandersfood.com
Bronnen
- https://www.sciensano.be/nl/resultaten-van-de-nationale-voedselconsumptiepeiling-2022-2023
- https://www.fevia.be/nl/nieuws/samenwerken-aan-een-evenwichtiger-voedingspatroon
- https://www.hgr-css.be/nl/advies/9805-9807/voedingsaanbevelingen-voor-de-belgische-bevolking-2025
- https://www.sciensano.be/nl/projecten/nationale-voedselconsumptiepeiling
