Aroma-roots

Waarom dit project?

Vlaamse landbouwers zijn actief op zoek naar gewassen om hun teeltdiversificatie en -rotatie te verruimen omwille van vergroeningsmaatregelen die door de EU worden opgelegd. Het afwisselen van verschillende teelten voorkomt namelijk dat de bodem uitgeput raakt en houdt ziektes en plagen binnen de perken.

Mierik (Armoracia rusticana), lavas (Levisticum officinale) en de grote engelwortel (Angelica archangelica) zijn drie aromatische wortelgewassen die als nieuwe teelt binnen een rotatieschema kunnen geïntroduceerd worden. In België is er van oudsher een traditie om geneeskrachtige kruiden te telen. Zo zijn er in de Vlaamse Ardennen en in Pays des Collines nog enkele telers actief om mierik, lavas en de grote engelwortel te telen. Maar in totale oppervlakte zijn de arealen van deze kruiden erg beperkt, vooral in het Vlaams gewest.

Nochtans biedt de contractteelt van deze wortelgewassen een inkomenszekerheid voor de teler. En zowel vers plantmateriaal als geëxtraheerde aroma’s worden in tal van food en non-food producten verwerkt. Er zijn behoorlijk wat afzetmarkten en bovendien zijn Belgische smaak- en extractiebedrijven actief op zoek naar kwalitatieve lokaal geteelde kruiden.

Kortom de teelt van wortelgewassen kan dus een belangrijke bijdrage bieden aan de rendabiliteit van Vlaamse landbouwbedrijven.

Maar aangezien het hier om nicheteelten gaat, is de teelttechnische kennis bij de landbouwers en het rassenaanbod nog vrij beperkt. Er is daarom nood aan zowel uitwisseling van kennis tussen de landbouwers onderling als nieuwe input uit kennis vanuit andere landen en het onderzoek die kan uitgetest worden op proefpercelen.

Onderzoeksaanpak en verwachte resultaten

Aroma-roots is een landbouw (LA) traject met als doel het areaal van aromatische wortelgewassen zoals mierik, lavas en de grote engelwortel in Vlaanderen uit te breiden door een antwoord te bieden op teelttechnische problemen. 

Enerzijds is er focus op kennisuitbreiding en -deling tussen landbouwers onderling, maar ook tussen landbouwers en verwerkers. Aroma-roots zet daarom sterk in op matchmaking tussen beide. 

Er zullen verschillende proeven aangelegd worden om de teelttechnische uitdagingen op te lossen. Zo zal o.a. het mechaniseren van de oogst, aanplant, zaai en onkruidbestrijding onderzocht worden. Daarnaast worden ook er ook verschillende rassenproeven aangelegd. Op die manier onderzoekt Aroma-roots  de invloed van de gebruikte teelttechniek/ bestaande rassen op de kwaliteit van de inhoudsstoffen van de geoogste wortels en of deze voldoet aan de eisen van de verwerkende industrie.

Ten slotte brengt dit project ook de valorisatiemogelijkheden van alternatieve plantendelen in kaart, zoals bladeren, stengel en zaden. En wordt er gezocht naar nieuwe afzetkanalen voor nevenstromen die vrijkomen na extractie.

Doelgroep

Aroma-roots richt zich in eerste instantie tot de primaire sector, meer specifiek tot de telers van openlucht gewassen. Hiervoor komen zowel gangbare, als biologische bedrijven in aanmerking ongeacht hun bedrijfsgrootte.

In tweede instantie wil Aroma-roots extractiebedrijven aanspreken die de aroma’s uit de wortelgewassen verwerken tot stabiele halffabricaten, zoals essentiële oliën.

De derde categorie van doelgroep zijn de industrieën die het verse materiaal of de aroma’s verwerken tot een eindproduct. De 3 wortelgewassen kunnen hun toepassing vinden in de voedingsindustrie, de veevoederindustrie, de voedingssupplementenindustrie, de drankenindustrie, de farmaceutische en cosmetische industrie en de biogewasbeschermingsindustrie.

Met Aroma-roots willen we de opbrengststabiliteit en rendabiliteit verhogen voor de primaire producent en tegelijkertijd een stabiel kwaliteitsproduct aanleveren aan de verwerkende bedrijven. Via matchmaking brengen we landbouwers met bedrijven in contact zodat de landbouwer zeker is van zijn afzetkanaal bij deze vernieuwende wortelteelt en de verwerkende bedrijven kunnen rekenen op de nodige aanvoer van kwaliteitsvolle grondstoffen.

Projectpartners

Flanders’ FOOD beheert en coördineert het project. De uitvoering is in handen van:

• ILVO Plant (Merelbeke) onder leiding van Gerda Cnops (gerda.cnops@ilvo.vlaanderen.be)
• Boerenbond (Leuven) onder leiding van Stijn Bossin (stijn.bossin@boerenbond.be)
• Praktijkpunt Landbouw (Vlaams-Brabant) onder leiding van Rutger Tallieu (Rutger.Tallieu@vlaamsbrabant.be)

Deelnemen?

Het project Aroma-roots is gestart op 01/01/2023 en loopt nog tot 31/12/2025 (projectduur 3 jaar). Tot die tijd is deelname mogelijk. Nadien kunnen de resultaten opgevraagd worden (mits betaling).

Deelnameprijs:

• KMO: €500 per jaar + lidmaatschap FF
• GO: €2.000 per jaar + lidmaatschap FF
• Telers: bijdrage in natura (te bespreken)