BioChroma

Waarom dit project?

De kleur van voeding speelt een belangrijke rol in de perceptie en waardering van de consument. Synthetische kleurstoffen, vaak van petrochemische oorsprong, hebben aanleiding gegeven tot bezorgdheid over hun toxiciteit en impact op het milieu. Dit leidt tot een groeiende vraag naar natuurlijk verkregen pigmenten. Bacteriën vormen een aantrekkelijk alternatief als bron van pigmenten dankzij hun snelle, schaalbare en kosteneffeciënte groei. Bacteriële pigmenten, geproduceerd via fermentatie, bieden een duurzaam, weersonafhankelijk alternatief dat geen landbouwgrond inneemt. Bovendien vertonen velen ervan een opmerkelijke stabiliteit en zijn ze niet giftig. Naast hun kleureigenschappen bezitten bacteriële pigmenten verschillende functionaliteiten zoals antioxiderende, antimicrobiële en UV-beschermende effecten. Dit maakt ze aantrekkelijk voor toepassingen in de voeding- en diervoederindustrie, maar bijvoorbeeld ook in cosmetica, verpakkingen, slim textiel, 3D-printen en wondgenezing.

De afgelopen jaren heeft Universiteit Gent actief onderzoek gedaan naar pigment-producerende bacteriën die voorkomen in diverse en soms weinig onderzochte habitats waaronder Antarctica, grond, planten, dieren en zelfs wegdekoppervlakken. Uit deze bronnen werd een breed palet van diverse bacteriële kleuren verkregen die een unieke bron vertegenwoordigen. Ondanks hun potentiële voordelen is de beschikbaarheid van bacteriële kleurstoffen op de markt nog steeds relatief beperkt, omdat er slechts weinig processen en kleurportfolio's zijn ontwikkeld. De economische en regelgevende impact blijft onderwerp van voortdurend onderzoek, terwijl de acceptatie door de consument van deze producten niet goed gekend is. 

Het BioChroma-project wil daarom het portfolio van microbiële pigmenten voor voeding- en diervoedertoepassingen uitbreiden met pigmenten die kunnen voldoen aan de behoeften van de markt en de consument, rekening houdend met de potentiële voordelen en nadelen voor het milieu.

Onderzoeksaanpak en verwachte resultaten

BioChroma is een collectief, fundamenteel onderzoeksproject (type SBO) met als doel meer kennis op te bouwen over het potentieel van bacteriële pigmenten voor innovatieve voedsel- en diervoedertoepassingen. 

Tijdens het project zal er een diepgaand kennisplatform opgebouwd worden dat informatie over bacteriestammen, genetische contexten, pigmentstructuren, fysisch-chemische en biologische eigenschappen, procesparameters, kleurgedrag in voeding- en diervoederformuleringen, toepassingstesten en impactbeoordeling omvat. Deze matrix maakt het mogelijk de verschillende bacteriële pigmenten te beoordelen voor mogelijke toepassingen in verschillende markten.

Met geselecteerde toepassingen uit de voedings- en diervoedersector als voorbeeld, zal in nauwe samenwerking met de industriële adviesgroep, het marktpotentieel van bacteriële pigmenten worden verkend door de productie en extractie te optimaliseren en de prestaties in verschillende matrices en eindproducten te testen. De consumentenperceptie en openheid ten aanzien van bacteriële kleurstoffen in voeding zal tenslotte ook bekeken worden. 

Doelgroep

De doelgroep bestaat in de enerzijds uit bedrijven die kleurstoffen produceren voor voeding- en diervoederproducten en andere toepassingen. Anderzijds is het project ook relevant voor bedrijven die kleurpigmenten gebruiken in hun productieproces. Het integreren van alle inzichten ontwikkeld in het project zal het mogelijk maken om te selecteren op biopigmenteigenschappen die aansluiten bij de markt- en consumentenbehoeften, wat bijdraagt ​​aan de snellere ontwikkeling en adoptie van duurzaam geproduceerde voedselkleurstoffen van microbiële oorsprong.

Projectpartners

Het beheer en uitvoering is in handen van Universiteit Gent en Universiteit Antwerpen.

Universiteit Gent

Fac. Wetenschappen, Dept. Biochemie en Microbiologie, Labo. Microbiologie: Prof. Anne Willems (coördinator)

Fac. Bio-ingenieurswetenschappen, Vakgroep Biotechnologie, Centrum voor Synthetische Biologie (CSB): Prof. Marjan De Mey

Fac. Bio-ingenieurswetenschappen, Departement Groene Chemie en Technologie:

• Synthese, biohulpbronnen en bio-organische chemie (SynBioC): Prof. Sven Mangelinckx
• Duurzame Systeemtechniek (STEN): prof.dr. Jo Dewulf

Fac. Bio-ingenieurswetenschappen, Vakgroep Levensmiddelentechnologie, Veiligheid en Gezondheid:

• Veg-i-Tec, Fermentatietechnologie: Prof. Katleen Raes
• Onderzoeksgroep Voedselstructuur en Functie (FSF): Prof. Koen Dewettinck
• Voertechnologie: Prof. Mia Eeckhout

Universiteit Antwerpen

Fac. Ontwerpwetenschappen, Dept. Productontwikkeling, Hergebruikslab: Prof. Els Du Bois

Flanders’ FOOD

Flanders' FOOD staat als onderaannemer mee in voor de disseminatie van de resultaten naar de brede doelgroep en het capteren van de noden en percepties van verschillende sectoren in de voedingsindustrie.

Deelnemen?

Het SBO-project is gestart in oktober 2024 voor een looptijd van vier jaar. Bedrijven die geïnteresseerd zijn in dit project kunnen zich nog steeds aansluiten bij de Industriële Adviesraad. Hierdoor kunnen ze deelnemen aan jaarlijkse bijeenkomsten en vanop de eerste rij de projectresultaten opvolgen en deze bespreken met de projectpartners.

Deelnamevoorwaarden

De financiële bijdrage bedraagt ​​€1.000/jaar voor niet-kmo's en € 250/jaar voor kmo's voor de vierjarige looptijd van het project.